Nhân giống phong lan ngày nay không còn quá khó khăn với người trồng. Bạn có thể nhân giống hoa lan bằng gieo hạt, thân giả, tách nhánh, cấy mô… Sao cho phù hợp với điều kiện và tình trạng vườn lan nhà mình nhất. Nếu bạn chọn gieo hạt, thì đây là các bước quan trọng mang lại hiệu quả cao cho bạn.
Trong thực tế hoa lan ít khi nhân giống hữu tính, vì hạt của hoa lan rất nhỏ, số lượng hạt trong trái rất lớn. Kỹ thuật gieo ươm phức tạp, tỷ lệ nảy mầm thấp, tính phân ly lớn. Khó duy trì được đặc tính tốt của cây mẹ. Thế nên các hạt cần được cung cấp một loại nấm để chúng có thể nảy mầm. Nấm mycorrhizal cung cấp dinh dưỡng cho hạt, hạt cung cấp nơi trú ngụ cho nấm. Đây được xem là kiểu quan hệ cộng sinh.
Đối với hạt lan còn xanh
Cách lấy hạt và khử trùng hạt
Những hạt lan này được lấy ra vào khoảng giữa tháng 2 đến tháng 12 để đạt được độ trưởng thành của hạt. Nhưng thường thời gian cũng còn tùy thuộc vào từng giống lan. Phương pháp nhân giống lan này chủ yếu là để giảm thời gian tính từ khi bắt đầu cho đến khi cây lan ra hoa. Thời điểm thích hợp nhất để hái trái là khoảng cuối thời điểm chúng chuyển màu vàng. Về cách thức tạo phôi trái lan chưa chín, bạn có thể thực hiện các bước sau:
Thứ nhất, cắt bỏ phần hoa còn lại trên đầu trái, rửa sạch bằng xà phòng khử trùng bề mặt. Sau đó đem khử trùng bằng cách ngâm trái vào dung dịch alcohol khoảng 3-5 phút. Thời gian ngâm trái tùy thuộc vào kích thước của từng trái lan.
Tiếp theo, hơ qua lửa để khử trùng bề mặt một lần nữa, rồi bổ trái theo chiều dọc. Lấy hạt lan này gieo vào chai có sẵn chất dinh dưỡng gồm các thành phần như: Vacin và các loại muối khoáng hòa tan, nước ép cà chua, nước dừa, đường và nước. Những chai để gieo hạt nên đặt ở nơi có độ sáng từ 1.000-3.000 nến, trong 8-16 giờ, 25 độ.
Cách gieo hạt
1 tuần đến 6 tháng sau khi gieo hạt vào chai thì hạt sẽ nảy mầm, tùy vào từng giống lan sẽ có thời gian nảy mầm khác nhau. Khi các hạt nảy mầm sau đó có thể chuyển qua một chất dinh dưỡng mới có thành phần bổ sung như ban đầu. Khi những mầm lan xuất hiện chồi và rễ, cây đã đủ trưởng thành, bạn có thể mang ra ngoài.
Phương pháp gieo hạt xanh trong phòng thí nghiệm tương tự phương pháp nảy mầm không cộng sinh nấm. Nhưng có lợi là sử dụng hạt còn xanh nên những hạt bên trong không bị nhiễm các mầm bệnh như quả chín. Ngoài ra vỏ quả có thể được khử trùng với một dung dịch cường độ mạnh nhưng hạt bên trong không bị ảnh hưởng. Vỏ quả đã tách ra bằng một dụng cụ đã khử trùng trong tủ cây vô trùng. Lúc này hạt hoa lan được gieo trực tiếp mà không phải khử trùng lần nữa.
Cần gieo hạt hoa lan ngay khi đã lấy ra khỏi quả, hạt hoa lan không để lâu được vì dễ mất sức nẩy mầm.
Đối với hạt lan chín
Cách lấy hạt và khử trùng hạt
Những trái lan chín có thể tự tách ra, chỉ cần làm sạch chỗ trái bị nổ tung bằng miếng vải sạch có tẩm cồn để khử trùng. Sau đó lấy hạt vào cốc nước 30ml clorox loại 1% – 3,5% lắc đều để khử trùng khoảng 8-10 phút. Tiếp theo bạn rửa sạch hạt lan bằng loại nước cất. Bạn lấy một ít nước cất đã khử trùng nhỏ vào chất trồng giống ở hạt còn xanh vậy.
Đây là khâu rất quan trọng trong việc nhân giống hoa phong lan. Nếu không cẩn thận hoặc không chu đáo có thể bị chết do không thích nghi với môi trường bên ngoài. Trước khi lấy lan nên rời đến những nơi có môi trường tương tự để nó thích ứng tự nhiên. Và nhiệt độ trong phòng, khi cần thiết có thể bỏ nắp đậy 2-3 ngày
Cách tách cây
Tiếp đó lấy cây từ chai ra rửa sạch dung dịch dính vào cây, tránh tổn thương đến rễ. Rồi ngâm vào thuốc tím từ 5-10 phút, vớt lên đặt lên mặt báo cho ráo nước. Cuối cùng đem cây hoa lan trồng vào giá thể phù hợp (hỗn hợp giữa than bùn, rêu… với cát mịn).
Bạn nên đặt cây hoa lan ở chỗ độ ẩm cao, ánh sáng yếu 6-7 ngày. Sau đó hãy chuyển vào phòng có nhiệt độ 25°c và độ ẩm tương đối cao và ánh sáng tán xạ khá mạnh cho đến khi cây sống. Mỗi ngày tưới nước1 lần, phun thuốc diệt khuẩn theo định kỳ. Ssau một tháng mới đem trồng vào nơi có ánh sáng tương đối. Tùy thuộc vào độ lớn của cây mà thay chậu, thường sau hai năm, cây hoa lan sẽ ra hoa.
Thông qua bài viết, trongphonglan.com rất hy vọng sẽ đem lại kiến thức bổ ích cho độc giả. Đó là tổng hợp cách nhân giống lan bằng phương pháp gieo hạt!